Có hai lý do để virus Zika có thể lây truyền nhanh tại Việt Nam đó là: (1) người dân chưa từng phơi nhiễm với virus Zika nên không có miễn dịch trong cộng đồng, (2) loại muỗi Aedes truyền vi rút Zika cũng chính là loại muỗi truyền sốt rét có tại Việt Nam.

Thông tin trên do Cơ quan đầu mối IHR – Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, tính đến ngày 23/1/2016, loại virus này đã lan truyền tới 21 quốc gia và vùng lãnh thổ khu vực châu Mỹ, chỉ sau 6 tháng kể từ khi được phát hiện đầu tiên tại Brazil vào tháng 5/2015.

Tổ chức Y tế Thế giới khu vực châu Mỹ cho rằng virus Zika sẽ tiếp tục lan truyền tới hầu hết các nước và vùng lãnh thổ khu vực châu Mỹ tại những nơi có lưu hành muỗi Aedes. Đây cũng chính là loại muỗi truyền sốt rét có tại Việt Nam.

Tại cuộc họp tổ chức ngày 29/1 vừa qua, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Đặng Quang Tấn cho biết tại Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào nhiễm bệnh, tuy nhiên không loại trừ nguy cơ xâm nhập của virus Zika.

Thứ nhất là do trong nước đang có sẵn vectơ truyền bệnh sốt xuất huyết và virus Zika hoàn toàn có thể lây truyền nơi có muỗi Aedes lưu hành.

Thứ hai là chúng ta chưa có miễn dịch cộng đồng căn bệnh này, đây là loại virus mà thế giới chưa có vắc xin và thuốc đặc trị. Vì thế, chỉ cần một trường hợp bệnh xuất hiện tại Việt Nam, nguy cơ dịch bệnh lan rộng là điều có thể xảy ra“, ông Tấn nói, theo báo Gia đình Việt Nam.

Khó khăn lớn nhất trong việc phát hiện ca bệnh nhiễm vi rút Zika hiện nay là 80% triệu chứng bệnh không điển hình, các dấu hiệu gần giống với triệu chứng bệnh sốt xuất huyết, do đó việc chẩn đoán bệnh không hề dễ dàng đối với cả các nhân viên y tế”, ông Tấn cho hay.

Ông Kato, đại diện Tổ chức WHO tại Việt Nam, cho biết có sự liên quan giữa virus Zika và hội chứng teo não ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên mối liên hệ này chưa được khẳng định 100%. Một số trẻ mắc hội chứng đầu nhỏ có xét nghiệm dương tính với virus này, một số lại âm tính.  Do vậy các nhà khao học vẫn đang nghiên cứu để làm rõ hơn.

Bà Margaret Chan, Tổng giám đốc WHO yêu cầu triệu tập một cuộc họp khẩn cấp các quốc gia trong Điều lệ Y tế quốc tế vào ngày 1/2/2016, tại Geneva, Thụy Sĩ để bàn cách ngăn chặn sự lây lan virus Zika.

Có hai yếu tố khiến giới chức y tế lo ngại về virus Zika. Thứ nhất là cộng đồng không hề có miễn dịch với virus này. Thứ hai, loại muỗi truyền virus này xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trong khu vực châu Mỹ, từ Argentina đến phía nam nước Mỹ, điều này lý giải tốc độ lây lan nhanh của virus.

Hiện virus đang lây lan mạnh mẽ tại khu vực châu Mỹ, khoảng 3-4 triệu ca bệnh được ghi nhận tại khu vực này trong vòng 12 tháng qua, theo ước tính của WHO.

Tổ chức WHO tại khu vực châu Mỹ cho rằng virus Zika sẽ tiếp tục lan truyền tới hầu hết các nước và vùng lãnh thổ khu vực châu Mỹ tại những nơi có lưu hành muỗi Aedes.

Theo Cơ quan đầu mối IHR – Cục Y tế dự phòng, vai trò của muỗi Aedes truyền virus Zika đã được khẳng định rõ ràng trong khi các đường lây truyền khác (qua đường máu, từ mẹ sang con…) thì rất hạn chế.

Hiện nay không có bằng chứng về việc lây truyền virus Zika qua sữa mẹ. Những bà mẹ trong vùng lưu hành virus Zika vẫn nên cho con bú sữa mẹ bình thường.

Bộ Y tế khuyên người dân nên thực hiện các biện pháp sau:

  • Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
  • Hàng tuần diệt loăng quăng (bọ gậy) bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ. Lật úp các dụng cụ không chứa nước. Thay nước bình hoa. Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn.
  • Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp xe cũ, hốc tre, bẹ lá…
  • Ngủ màn, mặc quần áo dài để tránh bị muỗi đốt, ngay cả ban ngày.
  • Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi để phòng, chống dịch.
  • Khi bị sốt hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

Virus Zika thuộc họ flavivirus, rất gần với các virus gây nên bệnh sốt xuất huyết. Bệnh do virus Zika được ghi nhận đầu tiên vào năm 1947 tại khu rừng Zika của Uganda (châu Phi).

Bệnh nhân nhiễm virus này thường bị sốt, nổi mẩn, đau cơ, nhức đầu, đau mắt. Phương thức lây truyền chủ yếu của Zika là qua trung gian muỗi Aedes (loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết). Thời gian ủ bệnh 3-12 ngày.

Đối với phụ nữ có thai, virus này để lại dị tật cho thai nhi với chứng teo não. Cho đến nay chưa có vaccine điều trị loại virus này.

Theo Cổng thông tin điện tử Bệnh viện Bạch Mai

Phan A tổng hợp

Xem thêm: